تَرَک بر پیشانی اولین موزه مازندران

به گزارش عصر رویداد؛ گنجینه بابل که بعد از سالها دعوای حقوقی در نهایت از خطر تخلیه رهای یافته است این بار صاحبنظران مرمت موزه بابل را یک امر ضروری می‌دانند.

کارشناسان میراثی معتقدند شکافهای که در بخش های مختلف این موزه ایجاد شد هر چه سریعتر باید مرمت شود در غیر این صورت نه تنها شکافها عمیق تر خواهند شد بلکه هزینه مرمت این بنا چند برابر افزایش خواهد یافت.

علاوه بر شکافهای که بر پیکر گنجینه بابل ایجاد شد، شوره های بر سازه این ساختمان تاریخی نمایان شد که جلوه خوبی برای گنجینه بابل نخواهد داشت و هر روز رنگ سیاه این شوره ها بر دیواره های سفید ساختمان بیشتر می‌شود.

بازسازی گنجینه بابل دارای اهمیت زیادی است چراکه فقط در تعطیلات نوروز امسال سه هزار و ۲۸۱ گردشگر داخلی از سراسر کشور برای بازدید از گنجینه بابل در این موزه حضور یافتند و از بخش های مختلف موزه بازدید کردند.

همچنین در یک سال گذشته نزدیک به ۶۰ گردشگر خارجی از کشورهای آلمان، فرانسه، هند، و چند کشور عربی و آسیای میانه از اولین موزه تخصصی مازندران در بابل بازدید کردند.

حضور گردشگران خارجی و داخلی در این موزه نشان از اهمیت تاریخی و میراثی این گنجینه دارد که این امر زمینه ای برای بیان دغدغه های به حق دوستداران میراث فرهنگی برای مرمت موزه بابل است.

زمان ساخت و احداث ساختمان موزه گنجینه به سال ۱۳۰۷ برمی‌گردد. این ساختمان در ابتدا برای شهرداری طراحی شد اما در سال ۱۳۷۴ با تغییر کاربری در اختیار میراث فرهنگی بابل قرار داده شد. در حال حاضر به عنوان یکی از مهم‌ترین موزه‌های استان مازندران از محبوبیت قابل توجهی برخوردار است.

موزه گنجینه بابل در تاریخ هشتم مرداد ۱۳۵۴ به شماره ۱۵۲۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

این مکان در سال ۱۳۷۵ با عنوان موزه گنجینه بابل برای بازدید عموم مردم قرار داده شد. حدود پنج سال پس از فعالیت این موزه در بخش‌های مختلف برای بار دوم و در سال ۱۳۷۹ مورد بازسازی شیروانی و زیرزمین واقع شده و در سال ۱۳۸۲ به فعالیت خود ادامه داد.

بخش باستان شناسی موزه گنجینه در طبقه اول قرار دارد که شامل آثاری از دوره‌های پیش از تاریخ اسلامی است. اشیا این بخش در یک اتاق و ۲ سالن قرار داده‌ شده‌اند و طیف وسیعی را در بر می‌گیرند. سفال‌های منقوش هزاره چهارم و سوم پیش از میلاد از تپه حصار دامغان، تپه سیلک کاشان و محوطه باستانی شوش، سفال خاکستری رنگ داغ‌دار تورنگ‌تپه و ظروف خاکستری مازندران در اواخر هزاره سوم و اواخر هزاره دوم پیش از میلاد، و همچنین، ظروف سفالی قرمز رنگ منقوش اسماعیل‌آباد متعلق به هزاره پنجم پیش از میلاد، از قدیمی‌ترین آثار این موزه هستند.

اشیایی از اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره پیش از میلاد تا دوره پارت و ساسانی شامل مجسمه‌های سفالی، مفرغی، جنگ‌افزارهای مفرغی و ظروف سنگی، از مجموعه‌های موجود در یکی از سالن‌های موزه هستند. بسیاری از اشیا موجود در این موزه، از مناطق باستانی مازندران مانند بهشهر، ساری، قائمشهر، نکا و نور به دست آمده و نمایانگر قدمت منطقه شمال کشور است.

سالن دیگر این موزه به آثار تاریخی دوره اسلامی اختصاص داده شده است. در این سالن اشیایی مانند ظروف سفالی لعاب‌دار از قرن سه تا ۱۰ هجری، آبگینه در اشکال تنگ، صراحی، پیاله در آن قرار دارند. زیورآلاتی از هزاره اول پیش از میلاد و دوره اسلامی نیز در این موزه قابل مشاهده هستند.

بخش مردم‌شناسی موزه گنجینه بابل، در طبقه دوم آن قرار دارد. این بخش به تمام قومیت‌های ساکن در این خطه پرداخته و در تالاری وسیع، اشیایی مانند وسایل کشاورزی، پوشاک مازندران، گیلان، ترکمن، چادرشب بافی زنان مازندران، صنایع دستی زنان ترکمن‌صحرا و صنایع دستی مانند زری‌بافی و سفال‌گری، قرار داده شده‌اند. در همین بخش نمایی از ازدواج و نوع پوشش عروس و داماد شمالی در معرض دید عموم قرار گرفته است.

در قسمت داروخانه سنتی در همین بخش، که با نام داروخانه یا عطاری معرفی شده است، اطلاعاتی از انواع گیاهان دارویی شمال و فهرست طرز استفاده از آن‌ها، برای علاقه‌مندان در نظر گرفته شده است.

یک سالن از موزه گنجینه بابل به یادمان‌های چوبی مازندران اختصاص یافته‌ است. سالن یادمان‌های چوبی موزه گنجینه دارای اشیایی مانند در، پنجره، انواع منبت، مشبک، قاب و گره است. قدیمی‌ترین اثر این بخش، صندوق مزار امامزاده علی از روستای سوادکوه و متعلق به ۸۳۳ هجری قمری است. دو لنگه در چوبی منبت‌کاری شده که متعلق به مزار شاهزاده رضا هستند نیز، در این بخش قرار داده شده‌اند.

نیازمند اعتبار ۱۰ میلیارد ریالی

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بابل اظهار کرد: برای مرمت اولین موزه تخصصی مازندران در بابل به اعتبار ۱۰ میلیارد ریالی نیاز است.

مهران فلاح با بیان این مطلب که شوره هایی که بر دیواره سفید رنگ موزه بابل ایجاد شد بر اثر سیلاب های شدید هر روز بیشتر می‌شود، اظهار کرد: مرمت شکاف ها و رنگ آمیزی جدید برای این بنای تاریخی از جمله اولویت های است که باید انجام شود.

رئیس میراث فرهنگی بابل تصریح کرد: بدون تردید هر چه میزان شکاف ها و شوره ها بیشتر شود اعتبار مورد نیاز برای مرمت باید افزایش یابد و از طرف دیگر ساختمان گنجینه هم فرسوده تر خواهد شد.

ساختمان موزه بابل که بر اساس وقف نامه موجود وقف حوزه علمیه قادریه بابل است اختلاف بر سر اجاره این بنا در سال‌های اخیر بالا گرفته بود و با طرح دعوی در مراجع قضایی حکم تخلیه موزه بابل هم صادر شده بود.

بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی بابل نگران سرنوشت مبهم اولین موزه مازندران در بابل بودند و تداوم این مشکل ۲۰ ساله به یک بحران در شهرستان تبدیل شده بود.

در نهایت با موافقت وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نسبت به قرارداد جدید و پرداخت ماهانه ۲۴۰ میلیون ریال به عنوان اجاره از سوی این وزارتخانه توافق حاصل شد و گنجینه بابل در این شهر ماندگار شد.